Uilenmaand januari 2023
Meteorologisch was het een uitzonderlijke maand, waarin vrijwel wekelijks wel weer een weerrecord sneuvelde. Op 1 januari bloeiden bij ons in de tuin de eerste winterakonieten, waren er parende houtduiven en op de 31e ‘s morgens vroeg een zingende merel op de rand van het balkon. En dan moet februari nog komen, van oudsher de maand met de meeste Elfstedentochten.
Door Ben Nijeboer
Steenuilen laten zich doorgaans niet zo snel van de wijs brengen. Voor hen begint het broedseizoen eind april, begin mei. Bosuilen daarentegen kunnen nu al op eieren zitten maar dat zijn vaak vogels die aan de rand van stedelijke bebouwing zitten, de zogenaamde ‘mussenuilen’. Maar hier kunnen we de eerste legsels in de eerste week van februari verwachten, maar de gemiddelde 1e eilegdatum ligt toch wel in de 1ste week van maart.
Bosuilen
Het afgelopen jaar was, wat betreft de bosuil het minst succesvolle tot nu toe. Met maar één broedpaar met 3 eieren, wat wel 3 uitgevlogen jongen opleverde. De naam bosuil dekt doorgaans de lading niet. Het zijn veel meer broedvogels van parklandschappen of op de grens van bos- en cultuurland. Als zo’n gebied voldoende voedselrijk is, hebben ze aan een jachtgebied van 50 tot 70 hectare genoeg.
De legsels van bosuilen kunnen zo’n 2 tot 6 eieren bevatten maar het meest komen legsels van 3 tot 5 eieren voor. Een enkele keer worden er legsels met wel 8 eieren gevonden maar dan is er sprake van 2 broedende vrouwtjes in dezelfde nestkast.
Verschillen
Ook bij steenuilen komen we dit af en toe tegen, maar vrijwel altijd mislukt zo’n broedsel. Bosuilen leggen om de dag een ei. Maar als de omstandigheden wat tegen zitten, dus weinig voedsel of winterse omstandigheden, dan kunnen er soms wel 3 tot 4 dagen tussen zitten.
De uiteindelijke broedresultaten verschillen nog wel eens. Een 14-jarig onderzoek leverde voor succesvolle broedsels 1,25 tot 2.3 uitgevlogen jongen op. Telde men daarbij de niet-succesvolle broedsels bij (verlaten of gepredeerde broedsels) dan kwam men op 0.25 tot 1.8 jongen per gestart broedsel. Dat is dus wel heel erg weinig! Gelukkig kunnen bosuilen heel erg oud worden, we hebben terugmeldingen van vogels die 12 en 18 jaar en zelfs 1 die 22 jaar oud is geworden.
Terugmeldingen
Dan nog een paar terugmeldingen van geringde steenuilen die we aantroffen bij onder meer het schoonmaken van de kasten.
Steenuil 3.8441.95
- 29-05-2019. Geringd als nestjong. Middeldijk, Rijssen.
- Terugmelding: 29-12-2022. Na 1 kalenderjaar Borkeld 2a, Rijssen.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 1,1 km.
- Verstreken tijd: 3 jaar, 6 maanden.
Steenuil 3.8160.57:
- 24-05-2017. Geringd als nestjong. Zwilweg, Rijssen.
- Terugmelding: 29-12-2022. Na 1 kalenderjaar De Stikker, Rijssen.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 1,5 km.
- Verstreken tijd: 5 jaar, 7 maanden.
Steenuil 3.8445.37
- 28-05-2021. Geringd als vrouw, Veendijk Rijssen.
- Terugmelding: 05-12-2022. Na 1 kalenderjaar Veendijk, Rijssen.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 0,5 km.
- Verstreken tijd: 1 jaar, 6 maanden.
Steenuil 3.8911.51
- 02-05-2022. Geringd als vrouw, na 1 kalenderjaar Borkeld, Rijssen.
- Terugmelding: 29-12-2022 na 1 kalenderjaar Borkeld, Rijssen.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 0 km.
- Verstreken tijd: 7 maanden
Steenuil 3.8441.44
- 25-05-2019. Geringd als nestjong. Smeijersdijk, Rijssen.
- Terugmelding: 05-05-2021. Vrouw broedend. Almeloseweg, Vriezenveen.
- Commentaar: Afstand tot ringplaats is 11,7 km.
- Verstreken tijd: 1 jaar, 11 maanden.
Kerkuil 5.5863.84
- 16-06-2021. Geringd als nestjong. Stokreefsweg, Enter.
- Terugmelding: 30-01-2023. Volgroeid verkeersslachtoffer. A28, Nijkerk.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 78.9 km.
- Verstreken tijd: 1 jaar, 7 maanden.
Steenuil 3.8668.95
- 31-05-2021. Geringd als nestjong. Heerinkschotweg, Wierden.
- Terugmelding: 15-05-2022. Vrouw broedend. Sliepersdijk, Hoge Hexel.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 3,0 km.
- Verstreken tijd: 11 maanden.
Steenuil 3.8468.63
- 05-06-2018. Geringd als nestjong. Hexelseweg, Wierden.
- Terugmelding: 30-04-2019. Vrouw in nestkast. 2e Lageveldsweg, Hoge Hexel.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 2,9 km.
- Versteken tijd: 10 maanden.
Steenuil 3.8667.70
- 19-05-2021. Geringd als nestjong. Vriezenveenseweg, Wierden.
- Terugmelding: 23-01-2023. Vrouw slapend in nestkast. Hancateweg, Hellendoorn.
- Commentaar: afstand tot ringplaats is 11,7 km.
- Verstreken tijd: 1 jaar, 8 maanden.